Certyfikaty konstrukcji stalowych – Na co zwrócić uwagę?

Budownictwo stalowe to obszar, w którym bezpieczeństwo i jakość wykonania mają fundamentalne znaczenie. Statystyki pokazują, że ponad 60% awarii konstrukcyjnych w Europie jest spowodowanych wadami wykonawczymi, które można było wyeliminować przy odpowiednim systemie kontroli jakości. Wprowadzenie w 2014 roku obowiązkowej normy EN 1090 stanowiło przełom w ujednoliceniu wymagań dla konstrukcji stalowych na terenie całej Unii Europejskiej. Dzięki temu inwestorzy otrzymali jasne kryteria oceny wykonawców, a producenci konstrukcji – precyzyjne wytyczne dotyczące procesów produkcyjnych.

Zrozumienie systemu certyfikacji jest kluczowe zarówno dla inwestorów, jak i wykonawców. Różnice między klasami wykonania EXC1-EXC4 determinują nie tylko wymagania technologiczne, ale również wpływają na bezpieczeństwo użytkowania obiektów. Certyfikaty to nie tylko formalność – to gwarancja, że konstrukcja spełnia wszystkie niezbędne wymagania prawne i techniczne.

Obowiązkowe certyfikaty prawne w konstrukcjach stalowych

Podstawowym wymogiem prawnym dla producentów konstrukcji stalowych jest posiadanie certyfikatu zgodności Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP) w systemie 2+ zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 (CPR). Ten dokument potwierdza, że producent wdrożył i utrzymuje system kontroli produkcji zgodny z normą EN 1090. Bez tego certyfikatu producent nie ma prawa oznakować swoich wyrobów znakiem CE, co w praktyce uniemożliwia wprowadzenie konstrukcji stalowych do obrotu na rynku europejskim.

Norma EN 1090 składa się z trzech części, z których najważniejsza dla wykonawców konstrukcji stalowych jest część druga (EN 1090-2), określająca wymagania techniczne dla konstrukcji stalowych. Wybierając wykonawcę, zawsze warto żądać aktualnego świadectwa ZKP oraz upewnić się, że posiada on certyfikację w odpowiedniej klasie wykonania. Dla konstrukcji obciążonych dynamicznie, takich jak konstrukcje stalowe czy hale przemysłowe, rekomendowana jest minimum klasa EXC3, która gwarantuje rygorystyczne procedury kontroli jakości spawania i montażu.

Certyfikaty jakościowe w produkcji konstrukcji stalowych

Oprócz obowiązkowych certyfikatów prawnych, renomowani producenci konstrukcji stalowych posiadają dodatkowe certyfikaty jakościowe. Kluczowym z nich jest ISO 3834, określający wymagania jakości w procesach spawalniczych. Certyfikat ten potwierdza, że firma posiada odpowiednie kompetencje, sprzęt i procedury do wykonywania wysokiej jakości połączeń spawanych. W zależności od klasy wykonania konstrukcji, wymagany jest odpowiedni poziom certyfikacji ISO 3834 (części 2, 3 lub 4).

Równie istotny jest certyfikat ISO 9001, potwierdzający wdrożenie systemu zarządzania jakością w całej organizacji. Firmy posiadające certyfikat ISO 45001 minimalizują dodatkowo ryzyko błędów montażowych poprzez odpowiednie zarządzanie bezpieczeństwem pracy. Przy zamawianiu konstrukcji stalowych warto również zwrócić uwagę na certyfikaty materiałowe (tzw. atesty) oraz protokoły z badań nieniszczących (NDT), które potwierdzają jakość wykorzystanych materiałów i wykonanych połączeń spawanych.

Klasy wykonania EXC w praktyce inżynierskiej

Norma EN 1090-2 definiuje cztery klasy wykonania konstrukcji stalowych (EXC1-EXC4), które określają rygorystyczność wymagań dotyczących produkcji i montażu. Klasa EXC1 jest najmniej wymagająca i stosowana głównie dla konstrukcji pomocniczych o niskim ryzyku, jak wiaty czy proste elementy nieprzenoszące znaczących obciążeń. Dla typowych hal magazynowych wystarczająca jest zwykle klasa EXC2, natomiast obiekty użyteczności publicznej, mosty czy konstrukcje poddawane obciążeniom dynamicznym wymagają już klasy EXC3.

Najwyższa klasa EXC4 zarezerwowana jest dla konstrukcji o szczególnym znaczeniu lub narażonych na ekstremalne obciążenia, takich jak elektrownie czy obiekty przemysłowe o podwyższonym ryzyku. Przy projektowaniu specjalistycznych obiektów, takich jak biogazownie czy zbiorniki ciśnieniowe, kluczowe jest precyzyjne określenie klasy wykonania już na etapie projektowania. W firmie Abastran specjalizujemy się w projektowaniu i realizacji konstrukcji stalowych w klasach EXC2 i EXC3, zapewniając pełną zgodność z wymaganiami normatywnymi.

Weryfikacja certyfikatów i konsekwencje ich braku

Weryfikacja autentyczności certyfikatów jest kluczowym elementem wyboru wykonawcy konstrukcji stalowych. Certyfikaty ZKP są wydawane przez jednostki notyfikowane, takie jak TÜV Rheinland czy Instytut Spawalnictwa, a ich autentyczność można sprawdzić bezpośrednio na stronach tych instytucji. Warto zwrócić uwagę na zakres certyfikacji (czy obejmuje interesujący nas typ konstrukcji) oraz datę ważności – większość certyfikatów wymaga odnowienia co 3-5 lat.

Konsekwencje wyboru wykonawcy bez odpowiednich certyfikatów mogą być poważne. Z prawnego punktu widzenia, konstrukcja bez znaku CE nie powinna być dopuszczona do użytkowania, co może skutkować wstrzymaniem inwestycji przez nadzór budowlany. Z technicznego punktu widzenia, brak certyfikacji zwiększa ryzyko wad wykonawczych, które mogą prowadzić do awarii konstrukcji, zagrażając bezpieczeństwu użytkowników. Dodatkowo, w przypadku szkód spowodowanych wadami konstrukcyjnymi, ubezpieczyciele mogą odmówić wypłaty odszkodowania, jeśli konstrukcja nie spełniała wymagań normatywnych.

Wybierając wykonawcę konstrukcji stalowych, warto skonsultować się z doświadczonym inspektorem nadzoru budowlanego lub skorzystać naszych usług firmy Abastran. Posiadamy wieloletnie doświadczenie w realizacji obiektów zgodnych z najwyższymi standardami jakości.